ReflectLeer in het buitengewoon onderwijs: Een vast stramien in een time-outruimte
Tekst bij deze video
Sprekers: Caroline Vancraeyveldt (kernexpert Education & Development, UCLL) en Annabel Box (orthopedagoge in BuBaO type 3/9 Ten Desselaer).
De leerling komt naar binnen. Meestal hebben ze een briefje bij van de leerkracht waar bijvoorbeeld opstaat: “Leerling X komt een rustmoment nemen want het lukt niet in de klas”. Of we krijgen via de WhatsApp-groep een melding binnen. Maar dan gaan wij altijd bekijken wat er nodig is. Het hangt er een beetje vanaf welke leerling het is. Sommige leerlingen zijn vaak heel druk en kunnen die keuze op dat moment niet maken en kunnen niet inschatten wat op dat moment helpend is. Het is altijd een afweging die wij maken. Moeten wij sturen? Sommige leerlingen weten heel goed wat ze moeten doen, anderen weten dat niet. Voor sommige leerlingen ligt het ook echt vast omdat we zien dat het misloopt. Dus het hangt ervan af. Maar het klopt wel dat zij dan ofwel iets rustig kunnen doen, of iets actief of naar buiten kunnen gaan eventueel. Er staat meestal ook een stagiair mee in de pitstop die de leerlingen er mee kan uitnemen als dat nodig is. Soms zou het ook zinvol zijn om de turnzaal te gebruiken en om bijvoorbeeld eens 10 keer het klimrek op en af te gaan. Dat hoeft niet altijd allemaal in de pitstop zelf te zijn maar het wordt wel van daaruit aangestuurd en opgevolgd. Ze moeten dus ook altijd terug naar daar komen zodat wij kunnen aftoetsten of het oké is. Zo gaat het een beetje in zijn werk.
En er wordt dus soms met sommige leerlingen op voorhand afgesproken wat ze moeten doen als ze naar de pitstop gaan. Hoe worden leerlingen daar op voorbereid?
De pitstop wordt vooral gebruikt als rustmoment en we willen het nooit benoemen als straf. Maar het wordt soms wel gebruikt als leerlingen in conflict zijn of heel opstandig zijn in de klas, maar dat is dan ook altijd omdat er onderliggend iets aan de hand is en dat moeten we dan ook gaan uitklaren. Bijvoorbeeld leerlingen die opstandig zijn en echt ‘uit hun raam zijn’ zoals wij het noemen, zijn vaak niet meer in staat om een keuze te maken. Vaak merken we dat ook, want in het begin van het schooljaar zijn die afspraken er nog niet maar als we vanuit de pitstop merken dat een leerling hier niet tot rust kan komen of die fladdert van het één naar het ander en blijft in de pitstop andere leerlingen storen, of als we die terugsturen naar de klas en die zet de klas opnieuw op stelten, dan is dat voor ons wel een signaal om na te denken over hoe dat rustmoment wel helpend of zinvol is. En dan gaan we in overleg met de klasleerkracht en met de leerling.
We proberen ook altijd de leerling te betrekken en vragen hen om aan te geven waar zij rustig van worden of welke dingen hen kunnen helpen om rustig te worden. Hoe het thuis of in de leefgroep gaat, kunnen we misschien wel doortrekken naar hier. En dan gaan we daar op die manier afspraken rond maken en bijvoorbeeld drie dingen oplijsten en dan zal het één van die drie dingen zijn dat de leerling moet doen als die komt. Dan zijn we daar ook altijd consequent en kordaat in. We visualiseren dat: de leerling komt de pitstop binnen, op de computer liggen die afspraken vast, we verwijzen naar die afspraken en dan moet de leerling kiezen. Als de leerling niet wil kiezen, dan kiest de leerkracht. Op die manier proberen we consequent naar die afspraak te verwijzen en meestal werkt dat wel.
De afspraak is dat we altijd starten met vijf minuten als ze binnenkomen, zeker voor een rustmoment starten we met vijf minuten die we visueel voorstellen met een klokje. En dan bekijken we na die vijf minuten hoe het gaat en als het nog niet lukt kunnen ze vijf minuten bij krijgen. We willen ook niet dat leerlingen naar de pitstop komen om les te missen. Er zijn ook leerlingen die geen zin hebben in de les, maar dat is natuurlijk niet de bedoeling. Dus wanneer we zien dat we altijd tijd moeten bij zetten of de leerling wilt niet teruggaan, of we kunnen niet tot een oplossing komen, dan gaat de tijd wel oplopen en moeten ze hun werk/les inhalen. Er is een verschil tussen 10 minuutjes een rustmoment nemen of daar een uur zitten.